Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

negotiis C

  • 1 Procul negotiis

    Вдали от дел.
    Гораций, "Эподы", II, 1.
    У меня задумано и начато очень серьезное дело, и мне необходимо хоть сколько-нибудь обеспечить себя на весну, чтобы procul negotiis заняться работой. (А. Н. Островский - Н. А. Некрасову, 3.IV 1858.)
    В Симеизе Милютин вел самую скромную жизнь... Это была жизнь Цинцинната [ Римский политический деятель эпохи ранней Республики (V в. до н. э.), в перерыва между исполнением государственных обязанностей вел скромную жизнь в деревне. - авт. ], procul negotiis, причем все нити домашнего хозяйства находились в руках внимательной и заботливой супруги. (А. Ф. Кони, Граф Дмитрий Алексеевич Милютин.)
    Жених с чисто мужской настойчивостью добился полномочий на покупку пригородной виллы в Эймсбюттеле, немноголюдной и живописной местности, весьма подходящей для идиллического гнездышка молодой четы - "procul negotiis" - нет, он еще не совсем позабыл свою школьную латынь. (Томас Манн, Будденброки.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Procul negotiis

  • 2 Beátus ille quí procul negótiis...

    = Beátus ille...
    Блажен тот, кто вдали от дел...
    Гораций, "Эподы", II, 1 - 4:
    Beátus ille, quí procul negótiis,
    Ut prísca gens rnortálium,
    Patérna rura bóbus exercét suis,
    Блажен лишь тот, кто суеты не ведая,
    Как первобытный род людской,
    Наследье дедов пашет на волах своих,
    Чуждаясь всякой алчности...
    (Перевод Н. Гинцбурга)
    В конце этой недели, если моя жена будет чувствовать себя достаточно окрепшей, она поедет с детьми и Ленхен на две недели на дачу г-на Зейлера в Эдмонтоне. Может быть, на деревенском воздухе она настолько поправится, что сможет поехать в Трир. Право, эти последние мелкие неприятности сделали из меня весьма нудного субъекта. Beatus ille, у кого нет семьи. (К. Маркс - Ф. Энгельсу, 21.VI 1854.)
    Да, восклицает наш стоический Овен, "если богач и не страдает от голода и холода, то есть еще и другие беды" (например венерические болезни, длительная дождливая погода, а в Германии, между прочим, и угрызения совести), "давления которых он не может избежать" (действительно, от смерти не спасет никакое зелье). "Если взглянуть во внутреннюю жизнь большинства семейств, то все - сплошная гниль - Муж целиком погружен в биржевые и торговые дела" (beatus ille qui procul negotiis - удивительно, как у бедняги еще остается время для того, чтобы произвести на свет нескольких детей)... (Ф. Энгельс, Истинные социалисты.)
    Орлов женился; вы спросите, каким образом? Не понимаю. Разве он ошибся плешью и... головою. Голова тверда; душа прекрасная, но чёрт ли в них? Он женился; наденет халат и скажет: Beatus qui procul... (А. С. Пушкин - А. И. Тургеневу, 7.V 1821.)
    Чем больше, чем внимательнее всматриваешься в лучших, благороднейших людей, тем яснее видишь, что это неестественное распадение с жизнью ведет к идиосинкразиям и всяким субъективным болезням. Beatus ille, qui procul negotiis может с головой погрузиться в частную жизнь или в теорию. (А. И. Герцен, Дневник, 17.IX 1844.)
    Beatus ille, amice Fethie [ Друг Фет (лат.) - авт. ] - и так далее - см. Ваш перевод Горация. Благословляю обеими руками Ваше гнездышко и сидящих в нем, сердцу моему любезных... (И. С. Тургенев - А. А. Фету, 15.X 1860.)
    Если бы я был Горацием, то именно такую долю восхвалил бы в оде на неразрозненную библиотеку, которая, то есть ода, начиналась бы, подобно Горациевой оде на сельскую жизнь, словами: "Beatus ille"... (М. Л. Михайлов, Старые книги. Путешествие по старой русской библиотеке.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Beátus ille quí procul negótiis...

  • 3 Quod medicamenta morbis exhibent, hoc jura negotiis

    Что для болезни лекарства, то для дел право.
    Суд недозрелый, зеленый суд, суд в первоначальной своей поре, таит в себе ту же самую опасность, которая, как уверяют медики, грозит человеку, если ему вскрыть несозревший нарыв или же если изгнать из тела какие-нибудь вредные соки, прежде чем они успеют перевариться, ибо - quod medicamenta morbis exhibent, hoc jura negotiis. (Франсуа Рабле, Гаргантюа и Пантагрюэль.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Quod medicamenta morbis exhibent, hoc jura negotiis

  • 4 beatus ille qui prócul negotiis...

       feliz aquél que lejos de los negocios...; dichoso aquel que lejos de los negocios...
       ◘ Primer verso del segundo épodo de Horacio. Fray Luis de León ha dicho: Qué descansada vida la del que huye del mundanal rüido.
       Tema literario que ensalza la vida retirada.

    Locuciones latinas > beatus ille qui prócul negotiis...

  • 5 Arbeiter

    Arbeiter, qui opus facit (im allg.). – cultor agri (auf dem Felde). – qui operas fabriles praebet (Arbeiter bei einem Werkmeister, in einer Fabrik). – operarius, im Plur. operae (Handarbeiter. Ist er um Lohn gedungen: mercennarius; im Plur. operae conductae od. mercennariae). – munītor (A. bei Verschanzungen). – vinĭtor (in den Weinbergen, Winzer). – ein A. in Wachs, fingens e cera. Arbeiterin, quae opus facit. – operaria (Handarbeiterin). – Arbeitgeber, qui homines (ad opus faciendum) conducit. arbeitsam, labore gaudens (der an der Arbeit seine Freude hat). – navus. industrius. verb. navus et industrius (tätig, s. das. die Synon.). – Arbeitsamkeit, industria. Arbeitsaufseher, operis exactor. Arbeitsbiene, apis mellificans; apis, quae mellificio studet. arbeitsfähig, laboribus par (angestrengten Mühen gewachsen, z. B. corpus). – laboris patiens (der Arbeit, Mühe ertragen kann, v. Pers.). – Arbeitsfähigkeit, labor (z. B. homo magni laboris summaeque industriae). Arbeitsfrau, s. Arbeiterin. – arbeitsfrei, vacuus negotiis (geschäftsfrei). – feriatus (feiernd, z. B. homo, dies). – immunis (der nicht an einer Arbeit teilzunehmen braucht). – Arbeitshaus, ergastulum. Arbeitsleute, durch den Plur. der Ausdrücke unter »Arbeiter«. – Arbeitslohn, manūs pretium. manupretium (Lohn für Handarbeit, Tagelohn). – pretium operae (für Bemühung übh.). – merces (Lohn übh.). – arbeitslos, sine opere. – non occupatus (der keine Beschäftigung hat). – vacuus negotiis. sine negotiis (geschäftslos). – quaestūs inops (ohne Verdienst). – a. sein, sine opere esse (im allg.); negotiis vacuum esse. sine negotiis esse (ohne Verrichtung, Geschäfte sein); sine quaestu esse. alci quaestus deest (ohne Verdienst sein); iacēre. sedere (untätig dasitzen, zu Hause sitzen). – Arbeitslosigkeit, nullum negotium (keine Verrichtung). – quaestus nullus. quaestūs inopia (Verdienstlosigkeit). – arbeitslustig, ad labores paratus. Arbeitsmann, s. Arbeiter. – arbeitsscheu, fugiens laboris. – ignavus (aus Trägheit, Ggstz. industrius). Arbeitsscheu, laboris fuga. – ignavia (Trägheit, Ggstz. industria). Arbeitsstube, eines Gelehrten, etwa museum. Arbeitstag, dies negotiosus (Ggstz. dies feriatus). arbeitsvoll, negotiosus (voller Geschäfte, Ggstz. feriatus). – laboriosus. [172] operosus. laboris plenus (voller Mühe). – magni operis (was viel Arbeit erfordert). – sehr a., immensi laboris od. operis. Arbeitszeug, instrumentum.

    deutsch-lateinisches > Arbeiter

  • 6 negotium

    negōtium, iī, n. (nec u. otium), die Unmuße, I) die Beschäftigung, praktische Tätigkeit (Ggstz. otium, die Muße, von Berufsgeschäften freie Zeit), 1) im allg.: non negotium, non otium, Cic.: ut (scriptor) in otio esset potius, quam in negotio, Ter.: otio qui nescit uti, plus negoti habet, quam cum est negotium in negotio, Enn. fr. scen. 234. – quid tibi hic negotii est? was hast du hier zu schaffen? Ter.: quid in sua Gallia Caesari aut omnino populo Romano negotii esset? was hätte C. usw. zu schaffen? Caes.: in magno negotio habuit, obligare semper annuos magistratus, hielt es für seine Hauptaufgabe, hielt es für höchst nötig, Suet.: sed verba hic facio quasi negoti nil siet, als ob es nichts zu tun gäbe, Plaut.: nisi negotium est (wenn du nicht eine B. hast, wenn du nichts zu tun hast), progredere ante aedes, Plaut. – oft mit dem Nbbegr. der Schwierigkeit, Mühsal, Hudelei, Verlegenheit, satis negotii habui (hatte genug zu tun) in sanandis vulneribus (provinciae), Cic.: cum Epicuro hoc plus negotii est, mit diesem Epikur haben wir mehr zu tun (= er macht uns mehr zu schaffen), Cic.: neque esse quicquam negotii (es sei keine schwierige Aufgabe)... hanc sub sarcinis adoriri, Caes.: quid negotii est (was ist es für eine [schwere] Aufgabe) poëtarum portenta convincere? Cic.: interfecto (illo) nihil habituri negotii essent, würden sie Ruhe haben, Nep. – sed quid negotii est? quamobrem succenses mihi? was soll das bedeuten (was ist denn los)? warum zürnst du mir? Plaut.: u. so quid hoc est negotii (was ist das für eine Wirtschaft), neminem meum dictum magni facere? Plaut.: neque de hac re negotium est, quin occĭdam, es leidet keinen Zweifel, ich komme um, Plaut. – quod beatum est, id nec habet nec exhibet cuiquam negotium, hat weder, noch macht es Beschwerde, Cic.: u. so negotium alci exhibere od. facessere, Cic., od. facere, Quint., jmdm. Händel, Unannehmlichkeiten machen od. verursachen, jmdm. Verlegenheiten bereiten, jmdm. zu schaffen machen: ut forte negotium magiae facessitur, Apul. apol. 54: alci multum negotii concinnare, jmdm. viel zu schaffen machen, Sen.: alci plus negotii facere (mehr zu schaffen machen), quam etc., Iustin.: sin (eritis secuti) illam alteram (sententiam), nescio an amplius mihi negotii contrahatur, eine Verlegenheit in größerem Umfang mir bereitet werde, Cic.: ne forte negoti incutiat tibi quid sanctarum inscitia legum, Hudeleien macht, Hor.: istā tuā benignitate magnum mihi negotium peperisti, hast du mich sehr in Verlegenheit gebracht, Fronto. – Pompeio est negotium cum Caesare, hat es mit C. zu tun = liegt im Zwist mit ihm, Cael. in Cic. ep. – u. die adverb. Ausdrücke: nullo negotio, Cic., u. sine negotio, Nep., ohne viele Umstände, Schwierigkeit: recenti negotio, auf frischer Ta, Cic.: facili negotio, mit leichter Mühe, Aur. Vict.: ebenso levi negotio, Amm.: magno negotio, mit großer Schwierigkeit, Cels. u. Auct. b. Alex.: in magno negotio habuit m. folg. Infin., er hielt es für sehr wichtig, Suet. Caes. 23, 2. – 2) insbes., die dem öffentlichen Dienste gewidmete Tätigkeit, der Staatsdienst, qui in optima re publica... eum vitae cursum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine periculo, vel in otio cum dignitate esse possent, Cic.: postremo non labor meus, non requies, non negotium, non otium, non forenses res, non domesticae... carere diutius tuo consilio ac sermone possunt, Cic. – so auch im Plur. = Geschäftigkeit im öffentl. Dienst, maius commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei publicae venturum, Sall.: a negotiis in otium conversa civitas, Vell.

    II) übtr.: A) eine einzelne Beschäftigung = das Geschäft, der Auftrag, die Aufgabe, 1) im allg.: negotia maritima, überseeische Handelsgeschäfte, Plaut.: negotia privata, domestica, Cic.: negotium familiare, Symm.: negotia servilia, Sall.: negotia, quae ingenio exercentur, Sall.: alci id negotii dare, Cic. (vgl. id mihi da negoti, dafür laß mich nur sorgen, Ter.): dare alci negotium, ut etc., Cic. (vgl. id dare sibi negoti, ut etc., darauf sehen, daß usw., Ter.): dare alci neg., qui (daß er) etc., Cic.: dare alci neg., ne etc., Suet.: dare alci neg. m. folg. bl. Coniunctiv, Nep. Dat. 9, 3. Liv. 3, 4, 9: dare alci neg. m. folg. Infin., Tac. ann. 6, 12: dare alci neg. m. Genet. Gerund., Suet. Tib. 34, 1: alci mandare negotia, Cic.: negotium suscipere, Cic.: alcis negotium agere, Cic.: negotium transigere, Cic.: negotium conficere, Caes., perficere, Liv.: alcis negotia explicare, Cic., explicare et expedire, Cic.: ex hoc negotio emergere, Cic.: negotio desistere, Caes.: procurare alcis negotia od. alcis rationes negotiaque, jmds. Geschäftsträger sein, Cic.: in alienis negotiis detineri, Cic.: aliquo maiore negotio detineri, Cornif. rhet.: nondum in negotio versari, Cic.: negotiis familiaribus impeditus, Cornif. rhet.: aliquo negotio intentus, Sall.: erat in eo litterarum et negotiorum ingens scientia, Aur. Vict. – u. allgem., wie unser Geschäft, Angelegenheit, Sache, neg. alienum, Curt.: neg. ineptum (näml. gratulari), Cic.: aliena negotia agere, Curt. – 2) insbes.: a) das Staatsgeschäft, die Staatsangelegenheit, die Unterhandlung u. dgl., negotia publica, Staatsgeschäfte, Amtsgeschäfte im allg., Cic. u.a., u. öffentliche Pachtgeschäfte, Plaut.: negotia forensia, Cic.: negotia Leptitanorum, Sall.: inter haec negotia, Sall. – b) v. Kampf u. Aufruhr usw. = Gefecht, Unternehmen, facies negotii, der Anblick des Kampfes, Sall.: quod negotium poscebat, Sall.: infecto negotio, unverrichteter Sache, Sall. – transactum negotium, Suet.: in ipso negotio plures affuturos, Suet.; vgl. Bremi Suet. Caes. 80. – c) das Handelsgeschäft, Geldgeschäft, gew. im Plur., habere negotia vetera in Sicilia, Cic.: habere permagna negotia Clazomenis, Hor.: negotii gerentes, Geschäftsleute, negotii bene gerentes, gute Geschäftsleute, Cic. – m. Anspielung, postquam omnis res mea Ianum ad medium fracta est, aliena negotia curo, excussus propriis, Hor. – d) das Rechtsgeschäft, die Rechtssache, der Rechtsfall, Quint., Suet. u. ICt.; vgl. Bremi Suet. Aug. 32. – e) das Hauswesen, die häuslichen-, Privatangelegenheiten, erat Nabdalsae Numida quidam negotiorum curator, Privatsekretär, Sall.: negotium male gerere, schlechte Wirtschaft treiben, Cic.: praeclare suum negotium gerere, Cic. – B) äußere Lage, Umstände, Verhältnisse, atrox, Sall.: ita negotium est, so ist die Lage, so erheischen es die Umstände, so ist es durchaus notwendig, Plaut. (s. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 522): suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt, Sall. – C) meton., wie χρημα, v. Menschen = ein Stück, Wesen, Teucris illa lentum n., Cic.: Callisthenes quidem vulgare et notum n., Cic.

    lateinisch-deutsches > negotium

  • 7 negotium

    negōtium, iī, n. (nec u. otium), die Unmuße, I) die Beschäftigung, praktische Tätigkeit (Ggstz. otium, die Muße, von Berufsgeschäften freie Zeit), 1) im allg.: non negotium, non otium, Cic.: ut (scriptor) in otio esset potius, quam in negotio, Ter.: otio qui nescit uti, plus negoti habet, quam cum est negotium in negotio, Enn. fr. scen. 234. – quid tibi hic negotii est? was hast du hier zu schaffen? Ter.: quid in sua Gallia Caesari aut omnino populo Romano negotii esset? was hätte C. usw. zu schaffen? Caes.: in magno negotio habuit, obligare semper annuos magistratus, hielt es für seine Hauptaufgabe, hielt es für höchst nötig, Suet.: sed verba hic facio quasi negoti nil siet, als ob es nichts zu tun gäbe, Plaut.: nisi negotium est (wenn du nicht eine B. hast, wenn du nichts zu tun hast), progredere ante aedes, Plaut. – oft mit dem Nbbegr. der Schwierigkeit, Mühsal, Hudelei, Verlegenheit, satis negotii habui (hatte genug zu tun) in sanandis vulneribus (provinciae), Cic.: cum Epicuro hoc plus negotii est, mit diesem Epikur haben wir mehr zu tun (= er macht uns mehr zu schaffen), Cic.: neque esse quicquam negotii (es sei keine schwierige Aufgabe)... hanc sub sarcinis adoriri, Caes.: quid negotii est (was ist es für eine [schwere] Aufgabe) poëtarum portenta convincere? Cic.: interfecto (illo) nihil habituri negotii essent, würden sie
    ————
    Ruhe haben, Nep. – sed quid negotii est? quamobrem succenses mihi? was soll das bedeuten (was ist denn los)? warum zürnst du mir? Plaut.: u. so quid hoc est negotii (was ist das für eine Wirtschaft), neminem meum dictum magni facere? Plaut.: neque de hac re negotium est, quin occĭdam, es leidet keinen Zweifel, ich komme um, Plaut. – quod beatum est, id nec habet nec exhibet cuiquam negotium, hat weder, noch macht es Beschwerde, Cic.: u. so negotium alci exhibere od. facessere, Cic., od. facere, Quint., jmdm. Händel, Unannehmlichkeiten machen od. verursachen, jmdm. Verlegenheiten bereiten, jmdm. zu schaffen machen: ut forte negotium magiae facessitur, Apul. apol. 54: alci multum negotii concinnare, jmdm. viel zu schaffen machen, Sen.: alci plus negotii facere (mehr zu schaffen machen), quam etc., Iustin.: sin (eritis secuti) illam alteram (sententiam), nescio an amplius mihi negotii contrahatur, eine Verlegenheit in größerem Umfang mir bereitet werde, Cic.: ne forte negoti incutiat tibi quid sanctarum inscitia legum, Hudeleien macht, Hor.: istā tuā benignitate magnum mihi negotium peperisti, hast du mich sehr in Verlegenheit gebracht, Fronto. – Pompeio est negotium cum Caesare, hat es mit C. zu tun = liegt im Zwist mit ihm, Cael. in Cic. ep. – u. die adverb. Ausdrücke: nullo negotio, Cic., u. sine negotio, Nep., ohne viele Umstände, Schwierigkeit: recenti negotio,
    ————
    auf frischer Ta, Cic.: facili negotio, mit leichter Mühe, Aur. Vict.: ebenso levi negotio, Amm.: magno negotio, mit großer Schwierigkeit, Cels. u. Auct. b. Alex.: in magno negotio habuit m. folg. Infin., er hielt es für sehr wichtig, Suet. Caes. 23, 2. – 2) insbes., die dem öffentlichen Dienste gewidmete Tätigkeit, der Staatsdienst, qui in optima re publica... eum vitae cursum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine periculo, vel in otio cum dignitate esse possent, Cic.: postremo non labor meus, non requies, non negotium, non otium, non forenses res, non domesticae... carere diutius tuo consilio ac sermone possunt, Cic. – so auch im Plur. = Geschäftigkeit im öffentl. Dienst, maius commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei publicae venturum, Sall.: a negotiis in otium conversa civitas, Vell.
    II) übtr.: A) eine einzelne Beschäftigung = das Geschäft, der Auftrag, die Aufgabe, 1) im allg.: negotia maritima, überseeische Handelsgeschäfte, Plaut.: negotia privata, domestica, Cic.: negotium familiare, Symm.: negotia servilia, Sall.: negotia, quae ingenio exercentur, Sall.: alci id negotii dare, Cic. (vgl. id mihi da negoti, dafür laß mich nur sorgen, Ter.): dare alci negotium, ut etc., Cic. (vgl. id dare sibi negoti, ut etc., darauf sehen, daß usw., Ter.): dare alci neg., qui (daß er) etc., Cic.: dare alci neg., ne etc., Suet.: dare alci neg. m. folg. bl. Coniunctiv,
    ————
    Nep. Dat. 9, 3. Liv. 3, 4, 9: dare alci neg. m. folg. Infin., Tac. ann. 6, 12: dare alci neg. m. Genet. Gerund., Suet. Tib. 34, 1: alci mandare negotia, Cic.: negotium suscipere, Cic.: alcis negotium agere, Cic.: negotium transigere, Cic.: negotium conficere, Caes., perficere, Liv.: alcis negotia explicare, Cic., explicare et expedire, Cic.: ex hoc negotio emergere, Cic.: negotio desistere, Caes.: procurare alcis negotia od. alcis rationes negotiaque, jmds. Geschäftsträger sein, Cic.: in alienis negotiis detineri, Cic.: aliquo maiore negotio detineri, Cornif. rhet.: nondum in negotio versari, Cic.: negotiis familiaribus impeditus, Cornif. rhet.: aliquo negotio intentus, Sall.: erat in eo litterarum et negotiorum ingens scientia, Aur. Vict. – u. allgem., wie unser Geschäft, Angelegenheit, Sache, neg. alienum, Curt.: neg. ineptum (näml. gratulari), Cic.: aliena negotia agere, Curt. – 2) insbes.: a) das Staatsgeschäft, die Staatsangelegenheit, die Unterhandlung u. dgl., negotia publica, Staatsgeschäfte, Amtsgeschäfte im allg., Cic. u.a., u. öffentliche Pachtgeschäfte, Plaut.: negotia forensia, Cic.: negotia Leptitanorum, Sall.: inter haec negotia, Sall. – b) v. Kampf u. Aufruhr usw. = Gefecht, Unternehmen, facies negotii, der Anblick des Kampfes, Sall.: quod negotium poscebat, Sall.: infecto negotio, unverrichteter Sache, Sall. – transactum negotium, Suet.: in ipso negotio plures affuturos, Suet.; vgl. Bremi Suet.
    ————
    Caes. 80. – c) das Handelsgeschäft, Geldgeschäft, gew. im Plur., habere negotia vetera in Sicilia, Cic.: habere permagna negotia Clazomenis, Hor.: negotii gerentes, Geschäftsleute, negotii bene gerentes, gute Geschäftsleute, Cic. – m. Anspielung, postquam omnis res mea Ianum ad medium fracta est, aliena negotia curo, excussus propriis, Hor. – d) das Rechtsgeschäft, die Rechtssache, der Rechtsfall, Quint., Suet. u. ICt.; vgl. Bremi Suet. Aug. 32. – e) das Hauswesen, die häuslichen-, Privatangelegenheiten, erat Nabdalsae Numida quidam negotiorum curator, Privatsekretär, Sall.: negotium male gerere, schlechte Wirtschaft treiben, Cic.: praeclare suum negotium gerere, Cic. – B) äußere Lage, Umstände, Verhältnisse, atrox, Sall.: ita negotium est, so ist die Lage, so erheischen es die Umstände, so ist es durchaus notwendig, Plaut. (s. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 522): suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt, Sall. – C) meton., wie χρημα, v. Menschen = ein Stück, Wesen, Teucris illa lentum n., Cic.: Callisthenes quidem vulgare et notum n., Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > negotium

  • 8 Geschäft

    Geschäft, res (jede Sache, mit der man sich abgibt, beschäftigt, die man verhandelt etc.). – opus (die Arbeit, das Werk, mit dem ich mich beschäftige). – negotium (die Verrichtung, die Beschäftigung, die unsere Zeit in Anspruch nimmt, z.B. Gesch. eines Krämers, negotium tabernae). – occupatio (das Geschäftehaben, Beschäftigtsein, u. zwar so, daß wir an andere, wohl ebenfalls nötige Verrichtungen nicht denken können). – officium (jedes Berufsgeschäft). – munus (übertragenes Amt, Posten). – provincia (der Geschäftskreis, den jmd. zu besorgen hat, die Amtsverrichtungen, zunächst einer Magistratsperson, dann auch jedes andern). – quaestus (Metier als Erwerbszweig). – ratio (geschäftliches Verhältnis, Geschäftsangelegenheit); verb. res ac ratio; res rationesque (= Geschäfte). – opera (eig. Mühwaltung, z.B. distentus operā, von Geschäften: opera fabrilis iacet, die G. der Handwerker liegen danieder). – In der Redensart: »es ist das G. jmds.«, wird das deutsche Wort im Latein. selten übersetzt, z.B. es ist das G. des Richters, iudicis officium est; gew. bl. iudicis est – voll lästiger Geschäfte, mit Geschäften überhäuft, negotiosus (v. Pers. u. Dingen ); negotii [1081] plenus (vielbeschäftigt, v. Pers.); vehementer occupatus (sehr von Geschäften in Beschlag genommen, von Pers.); laboriosus (mit Arbeit geplagt, v. Pers., Ggstz. otiosus; d. i. ohne Geschäfte); operā distentus (durch Mühwaltung nach allen Seiten in Anspruch genommen). = Geschäfte halber, negotii obeundi od. bl. negotii causā: an seine G. gehen, accedere oder pergere ad negotium. – ein G. besorgen, negotium obire (sich einem G. unterziehen); negotium od. (irgend ein G.) aliquid assequi (ein G. vollziehen); negotium conficere, expedire, explicare (ein G. abmachen, erledigen, abwickeln); negotium gerere od. administrare (ein G. führen, leiten): jmds. Geschäfte besorgen, vicem alcis implere (als Stellvertreter im Amte etc.); alcis negotium gerere. alcis negotia od. alcis rationes negotiaque procurare (als Geschäftsführer od. Kommissionär); alcis rationes explicare (als Beauftragter abwickeln): seine G. besorgen, betreiben, negotium gerere: seine G. gut betreiben, besorgen, sui negotii bene gerentem esse: ein G. haben, in negotio versari; negotio implicatum esse; aliquid agendo occupatum esse: ein anderweitiges Geschäft haben, in alio negotio occupatum esse: viele Geschäfte haben, occupatissimumesse; multis negotiis (occupationibus) implicatum esse: keine Geschäfte haben, negotiis vacare, vacuum esse; otiosum esse: sein G. aufgeben, artem desinere (vom Künstler, Handwerker); mercaturam facere desinere (v. Kaufmann). – Geschäfte machen, rem gerere, verb. rem gerere et facere lucrum (übh. durch Handel Gewinn suchen); negotiari (als Geldausleiher und Kornaufkäufer); mercaturam facere. mercaturis rem quaerere (als Großkaufmann): gute G. machen, bene negotium gerere: bedeutende G. machen, mercaturam facere non ignobilem (vom Kaufmann): sich in G. einlassen, negotiis contrahendis implicari: sich mit jmd. in G. einlassen, res rationesque iungere cum alqo: mit jmd. in G. stehen, G. machen, cum alqo re ac ratione coniunctum esse; cum alqo res rationesque iunxisse. – ein G. aus etwas machen, factitare od. exercere alqd (z.B. accusationem od. accusationes): sich ein G. aus etwas machen, alqd sibi studio habere (seine Sorgfalt auf etwas wenden); mihi propositum est (auf etwas ausgehen): sich ein besonderes G. daraus machen, zu etc., id agere, ut etc.: es ist ein ehrliches G., zu etc., honestum est m. Infin.: es ist ein gefährliches G., zu etc., periculosum est mit Infin.

    deutsch-lateinisches > Geschäft

  • 9 affinis

    adfĭnis (affĭnis), e    - arfinis, arch. Prisc. [st1]1 [-] voisin, attenant, limitrophe.    - gens affinis Mauris, Liv. 28, 17: nation voisine des Maures.    - cui fundo erat ad finis M. Tullius, Cic. Tull. 14: propriété qui touchait M. Tullius.    - regiones ad fines barbaris, Liv. 45, 29, 14: les régions voisines des barbares. [st1]2 [-] parent par alliance, allié.    - mihi affinis erat, Cic.: il était mon parent par alliance.    - au plur. adfines: les parents par alliance.    - poét. adfinia vincula, Ov. P. 4, 8, 9: liens de parenté par alliance. [st1]3 [-] qui prend part, mêlé à, compromis dans.    - publicis negotiis adfinis, Plaut. Trin.: qui prend part aux affaires publiques.    - affinis huic facinori, Cic. Cat. 4, 3: compromis dans ce crime, complice.    - adfinis turpitudini, Cic. Clu. 127: mêlé à une infamie.    - adfinis rei capitalis, Cic. Verr. 2, 94: qui a trempé dans un crime capital.    - homines hujus adfines suspicionis, Cic. Sull. 17: des hommes susceptibles d'être soupçonnés d'avoir pris part à ce crime.    - ejus rei auctores adfinesque, Liv. 38, 31, 2: les instigateurs et les complices de ce crime.
    * * *
    adfĭnis (affĭnis), e    - arfinis, arch. Prisc. [st1]1 [-] voisin, attenant, limitrophe.    - gens affinis Mauris, Liv. 28, 17: nation voisine des Maures.    - cui fundo erat ad finis M. Tullius, Cic. Tull. 14: propriété qui touchait M. Tullius.    - regiones ad fines barbaris, Liv. 45, 29, 14: les régions voisines des barbares. [st1]2 [-] parent par alliance, allié.    - mihi affinis erat, Cic.: il était mon parent par alliance.    - au plur. adfines: les parents par alliance.    - poét. adfinia vincula, Ov. P. 4, 8, 9: liens de parenté par alliance. [st1]3 [-] qui prend part, mêlé à, compromis dans.    - publicis negotiis adfinis, Plaut. Trin.: qui prend part aux affaires publiques.    - affinis huic facinori, Cic. Cat. 4, 3: compromis dans ce crime, complice.    - adfinis turpitudini, Cic. Clu. 127: mêlé à une infamie.    - adfinis rei capitalis, Cic. Verr. 2, 94: qui a trempé dans un crime capital.    - homines hujus adfines suspicionis, Cic. Sull. 17: des hommes susceptibles d'être soupçonnés d'avoir pris part à ce crime.    - ejus rei auctores adfinesque, Liv. 38, 31, 2: les instigateurs et les complices de ce crime.
    * * *
        Affines. Festus. Voisins desquels les terres s'entretouchent.
    \
        Affines. Modestinus. affins et alliez par mariage.
    \
        Affinis alicuius culpae, et alicui culpae. Cic. Un homme qu'on peult à droict souspeconner de quelque cas, Qui est consentant et coulpable ou chargé du cas.
    \
        Negotiis publicis affinis. Plaut. Qui s'addonne et s'applique aux affaires publiques.
    \
        Affinis rerum quas fert adolescentia. Terent. Addonné aux plaisirs de jeunesse.

    Dictionarium latinogallicum > affinis

  • 10 negocium

    nĕgōtĭum ( nĕgōcĭum), ii, n. [necotium; cf.: negotium, quod non sit otium, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.; v. 1. ne], a business, employment, occupation, affair (cf. munus).
    I.
    Lit.:

    negoti nunc sum plenus,

    Plaut. Ps. 1, 3, 146:

    quamquam negotiumst, si quid vis, non sum occupatus, etc.,

    id. Merc. 2, 2, 17:

    qui deum nihil habere negotii volunt,

    Cic. Off. 3, 28, 102:

    in extremā parte muneris ac negotii tui,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    forensia negotia,

    id. de Or. 2, 6, 23:

    qui omnibus negotiis interfuit,

    id. Fam. 1, 6, 1:

    negotium municipii administrare,

    id. ib. 13, 11:

    procurare,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149:

    suscipere,

    id. Cat. 3, 2, 5:

    mandare alicui,

    id. Fam. 13, 26, 2:

    versari in negotio,

    id. Att. 5, 10, 3:

    emergere ex negotiis,

    id. ib. 5, 10, 3; Liv. 3, 4:

    transigere negotium,

    Cic. Phil. 2, 9, 21:

    negotio desistere,

    Caes. B. G. 1, 45:

    in magno negotio habere aliquid,

    to regard a thing as important, of great moment, Suet. Caes. 23: est mihi negotium cum aliquo, I have to do with one:

    mirabar, quid hic negotii esset tibi,

    Ter. Ad. 4, 5, 8; Cic. Fam. 8, 8, 9:

    adparatus, quem flagitabat instans negotium,

    Amm. 20, 10, 1.—Esp. with reference to affairs of state:

    nostrum otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est,

    Cic. Off. 3, 1, 2; cf. Suet. Aug. 32:

    publicis adfinis fuit an maritumis negotiis?

    i. e. in farming the revenue or in private commerce, Plaut. Trin. 2, 2, 50.—Of the management of domestic concerns:

    qui suum negotium gerunt otiosi,

    Cic. Lael. 23, 86:

    praeclare suum negotium gessit Roscius,

    id. Rosc. Com. 12, 34:

    suum negotium agere,

    id. Off. 1, 9, 29; cf. id. ib. 1, 34, 125.—So of trade, traffic:

    aes alienum negotii gerendi studio contractum,

    Cic. Sull. 20, 58; id. Vat. 5, 12:

    negotii gerentes,

    tradesmen, id. Sest. 45, 97:

    Trebonius ampla et expedita negotia in tuā provinciā habet,

    id. Fam. 1, 3, 1: Hor. Ep. 1, 6, 33.—Of a lawsuit, Quint. 3, 5, 11; Suet. Calig. 40; id. Rhet. 6; cf. Plaut. Aul. 3, 4, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    Difficulty, pains, trouble, labor:

    ita et hinc et illinc mi exhibent negotium,

    give me trouble, Plaut. Most. 3, 1, 38:

    huic exhibui negotium,

    id. Men. 5, 9, 13; id. Poen. 1, 2, 30:

    viden egestas quid negoti dat homini misero male,

    id. Trin. 4, 2, 5:

    satis habeo negotii in sanandis vulneribus,

    Cic. Att. 5, 17, 6:

    magnum negotium est navigare atque id mense Quintili,

    id. ib. 5, 12:

    negotium facessere alicui,

    to give one trouble, id. Fam. 3, 10, 1:

    negotium exhibere alicui,

    id. Off. 3, 31, 112:

    facere innocenti,

    Quint. 5, 12, 13:

    nihil est negotii libertatem recuperare,

    Cic. Fam. 12, 2, 1:

    Cato Siciliam tenere nullo negotio potuit,

    id. Att. 10, 16, 3; id. Fam. 2, 10, 2:

    non minori negotio,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 175:

    quid negotii est haec poëtarum, portenta convincere?

    id. Tusc. 1, 6, 11: facili negotio, with little trouble (post-class.), Aur. Vict. Caes. 39, 38; cf.:

    levi negotio,

    Amm. 20, 10, 2 al.:

    magno negotio,

    Cels. 7, 5 init.;

    Auct. B. Aiex. 8, 4: plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est,

    Cels. 4, 6.—
    B.
    Like the Gr. pragma, for res, a matter, thing:

    quid est negoti?

    Plaut. Most. 2, 2, 27; 3, 2, 54:

    quid negoti est, quamobrem succenses mihi?

    id. Capt. 3, 5, 11:

    ineptum negotium et Graeculum,

    Cic. Tusc. 1, 35, 86. —So of persons Teucris illa lentum negotium, a slow affair, Cic. Att. 1, 12, 1; cf. id. Q. Fr. 2, 13, 4:

    elinguem, tardum, inhumanum negotium,

    id. post Red. in Sen. 6, 14. —As transl. of to pragma, euphemism for sensual sins, Vulg. 1 Thess. 4, 6; ib. 2 Cor. 7, 11:

    a negotio perambulante in tenebris,

    some indefinable terror, ib. Psa. 90, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > negocium

  • 11 negotium

    nĕgōtĭum ( nĕgōcĭum), ii, n. [necotium; cf.: negotium, quod non sit otium, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.; v. 1. ne], a business, employment, occupation, affair (cf. munus).
    I.
    Lit.:

    negoti nunc sum plenus,

    Plaut. Ps. 1, 3, 146:

    quamquam negotiumst, si quid vis, non sum occupatus, etc.,

    id. Merc. 2, 2, 17:

    qui deum nihil habere negotii volunt,

    Cic. Off. 3, 28, 102:

    in extremā parte muneris ac negotii tui,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    forensia negotia,

    id. de Or. 2, 6, 23:

    qui omnibus negotiis interfuit,

    id. Fam. 1, 6, 1:

    negotium municipii administrare,

    id. ib. 13, 11:

    procurare,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149:

    suscipere,

    id. Cat. 3, 2, 5:

    mandare alicui,

    id. Fam. 13, 26, 2:

    versari in negotio,

    id. Att. 5, 10, 3:

    emergere ex negotiis,

    id. ib. 5, 10, 3; Liv. 3, 4:

    transigere negotium,

    Cic. Phil. 2, 9, 21:

    negotio desistere,

    Caes. B. G. 1, 45:

    in magno negotio habere aliquid,

    to regard a thing as important, of great moment, Suet. Caes. 23: est mihi negotium cum aliquo, I have to do with one:

    mirabar, quid hic negotii esset tibi,

    Ter. Ad. 4, 5, 8; Cic. Fam. 8, 8, 9:

    adparatus, quem flagitabat instans negotium,

    Amm. 20, 10, 1.—Esp. with reference to affairs of state:

    nostrum otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est,

    Cic. Off. 3, 1, 2; cf. Suet. Aug. 32:

    publicis adfinis fuit an maritumis negotiis?

    i. e. in farming the revenue or in private commerce, Plaut. Trin. 2, 2, 50.—Of the management of domestic concerns:

    qui suum negotium gerunt otiosi,

    Cic. Lael. 23, 86:

    praeclare suum negotium gessit Roscius,

    id. Rosc. Com. 12, 34:

    suum negotium agere,

    id. Off. 1, 9, 29; cf. id. ib. 1, 34, 125.—So of trade, traffic:

    aes alienum negotii gerendi studio contractum,

    Cic. Sull. 20, 58; id. Vat. 5, 12:

    negotii gerentes,

    tradesmen, id. Sest. 45, 97:

    Trebonius ampla et expedita negotia in tuā provinciā habet,

    id. Fam. 1, 3, 1: Hor. Ep. 1, 6, 33.—Of a lawsuit, Quint. 3, 5, 11; Suet. Calig. 40; id. Rhet. 6; cf. Plaut. Aul. 3, 4, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    Difficulty, pains, trouble, labor:

    ita et hinc et illinc mi exhibent negotium,

    give me trouble, Plaut. Most. 3, 1, 38:

    huic exhibui negotium,

    id. Men. 5, 9, 13; id. Poen. 1, 2, 30:

    viden egestas quid negoti dat homini misero male,

    id. Trin. 4, 2, 5:

    satis habeo negotii in sanandis vulneribus,

    Cic. Att. 5, 17, 6:

    magnum negotium est navigare atque id mense Quintili,

    id. ib. 5, 12:

    negotium facessere alicui,

    to give one trouble, id. Fam. 3, 10, 1:

    negotium exhibere alicui,

    id. Off. 3, 31, 112:

    facere innocenti,

    Quint. 5, 12, 13:

    nihil est negotii libertatem recuperare,

    Cic. Fam. 12, 2, 1:

    Cato Siciliam tenere nullo negotio potuit,

    id. Att. 10, 16, 3; id. Fam. 2, 10, 2:

    non minori negotio,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 175:

    quid negotii est haec poëtarum, portenta convincere?

    id. Tusc. 1, 6, 11: facili negotio, with little trouble (post-class.), Aur. Vict. Caes. 39, 38; cf.:

    levi negotio,

    Amm. 20, 10, 2 al.:

    magno negotio,

    Cels. 7, 5 init.;

    Auct. B. Aiex. 8, 4: plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est,

    Cels. 4, 6.—
    B.
    Like the Gr. pragma, for res, a matter, thing:

    quid est negoti?

    Plaut. Most. 2, 2, 27; 3, 2, 54:

    quid negoti est, quamobrem succenses mihi?

    id. Capt. 3, 5, 11:

    ineptum negotium et Graeculum,

    Cic. Tusc. 1, 35, 86. —So of persons Teucris illa lentum negotium, a slow affair, Cic. Att. 1, 12, 1; cf. id. Q. Fr. 2, 13, 4:

    elinguem, tardum, inhumanum negotium,

    id. post Red. in Sen. 6, 14. —As transl. of to pragma, euphemism for sensual sins, Vulg. 1 Thess. 4, 6; ib. 2 Cor. 7, 11:

    a negotio perambulante in tenebris,

    some indefinable terror, ib. Psa. 90, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > negotium

  • 12 Otium cum dignitāte

    "Досуг с достоинством", достойный досуг.
    Под таким досугом после удаления от государственных дел Цицерон подразумевал досуг, посвященный занятиям наукой, литературой и искусством.
    Цицерон, "Об ораторе", I, 1: Cogitanti mihi saepenumero et memoria vetera repetenti perbeati fuisse, Quinte frater, illi videri solent, qui in optima republica, cum et honoribus et rerum gestarum gloria florerent, eum yitae cursum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine periculo vel in otio cum dignitate esse possent. "Когда я размышляю о старине, брат мой Квинт, и воскрешаю ее в памяти, что случается нередко, мне всегда блаженными кажутся, кто жил в лучшие времена республики, кто блистал и почестями, и славой подвигов и кто мог пройти жизненное поприще так, чтобы в государственной деятельности не знать опасностей, а на покое сохранять достоинство".
    (Перевод Ф. Петровского)
    Очень прошу извинить меня, что я так долго не отвечал на Ваше дружеское письмо. - Дело в том, что в первые дни я был крайне занят отчасти множеством накопившихся текущих дел, отчасти не терпящей отлагательства перепиской, которая всегда завязывается, если после долгого otium cum (vel sine) [ или без (лат.) - авт. ] dignitate сразу вдруг снова выступаешь перед публикой. (Ф. Энгельс - Фридриху Альберту Ланге, 29.III 1865.)
    Ему [ В. А. Жуковскому ] надлежало так надоесть великому князю, - чтобы быть отослану или с дороги или по возвращении. Тогда бы он дорисовал свой album спокойной кистью и со спокойной совестью на досуге и сохранил бы otium cum dignitate. (А. И. Тургенев - П. А. Вяземскому, 21.IV 1839.)
    Восемьдесят два года жизни, из которых все, начиная с ранней юности, были отданы упорному труду и самой разнородной умственной и общественной деятельности, без сомнения давали заслуженное право на отдых, на otium cum dignitate. Они даже обязывали к нему. (А. Ф. Кони, Памяти М. М. Стасюлевича.)
    Вступали в военную службу не с тем, чтобы сделать из нее свою профессию на всю жизнь, а только для того, чтобы, отбыв в ней несколько лет, оставить ее в чине майора, капитана и много-много полковника и с чувством исполненного долга возвратиться на лоно спокойного помещичьего otium cum dignitate. (Русская старина, 1900, окт.)
    Намереваясь по-новому устроить свою жизнь, я поселился в деревне Кеннаквайр, на юге Шотландии, получившей известность благодаря развалинам некогда великолепного монастыря по соседству, - здесь собирался я провести остаток дней моих в otium cum dignitate, с пенсией и пожизненною рентой. (Вальтер Скотт, Монастырь.)
    Художник с нетерпением ожидал того вожделенного дня, когда его вложения начнут приносить кругленькую сумму в две тысячи франков годового дохода и он сможет позволить себе otium cum dignitate художника; тогда он будет писать картины: но какие картины! (Оноре Бальзак, Пьер Грассу.)
    С прошлой весны он ни разу не был в Национальном музее, где хранились государственные коллекции таких вещей, какие он любил. "Otium cum dignitate procul negotiis" [ см. Procul negotiis - авт. ] - подумал он. (Лион Фейхтвангер, Успех.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Otium cum dignitāte

  • 13 attribuo

    at-tribuo (ad-tribuo), buī, būtum, ere, zuerteilen, zuteilen, verleihen, I) eig.: A) im allg.: servos, pastores armat atque iis equos attribuit, machte sie beritten, Caes.: navibus III comparatis, ex quibus duas familiaribus suis attribuerat, unam ipse conscenderat, Caes.: non Stratonis modo regiam supellectilem attribui ei iussit, sed etiam etc., Curt.

    B) insbes.: 1) jmdm. einen Ort als Aufenthalt, Wohnsitz od. Besitztum zuteilen, zuweisen, anweisen, alteram partem eius vici Gallis concessit, alteram cohortibus ad hibernandum attribuit, Caes.: sibi agros attribuant, Caes.: quibus urbes agrosque attribui iussit, Curt.: ipsis attribueret sedem, Curt.: coloniae a rege attributae, Curt.: terra culturae causā attributa olim particulatim hominibus, ut Etruria Tuscis, Samnium Sabellis, Varr. sat. Men. 17. – iuventus, quae praesidio eius loci attributa erat, Liv.: u. m. dopp. Acc., electos ex omnibus legionibus fortissimos viros, antesignanos, centuriones Caesar ei classi attribuerat, als Zent., Caes. b. c. 1, 57, 1. – ebenso den Standort in der Schlacht, dextra pars (Flügel) Massiliensibus attribuitur, sinistra Nasidio, Caes.

    2) als t. t. der Geschäftsspr., attr. pecuniam, Geld anweisen, überweisen, durch Anweisung zuteilen, -verleihen, a) v. einer Privatperson, Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, si modo attribuetur, quantum debetur, Cic. ad Att. 13, 2, 1: dah. prägn., attr. alqm, auf jmd. anweisen, attributos (die Angewiesenen) quod appellas, valde probo, Cic. ad Att. 13, 22, 4: sei (= si) is quei (= qui) adtributus erit, eam pecuniam... ei quoi (= cui) attributus erit, non solverit, Corp. inscr. Lat. 1, 2, 206. lin. 41 sq.: u. m. Dat. der Summe, tamtae pecuniae eum eosve attribuito, ibid. 40 sq.: quamtae pecuniae attributus erit, tamtam pecuniam et eius dimidium ei, quoi (= cui) adtributus erit, dare debeto, ibid. lin. 43. – b) von Staats wegen (s. Müller Liv. 1, 43, 9), »(Antonius) mihi pecuniam attribuit?« Cupio videre, qui id audeat dicere, Cic.: pecunia attributa, numerata est, Cic.: censoribus postulantibus, ut pecuniae summa sibi, quā in opera publica uterentur, attribueretur, vectigal annuum decretum, Liv.: unde (pecunia publica) erat attributa, Cic.: nonne sestertium centiens octogiens ex aerario tibi attributum Romae in quaestu reliquisti? Cic.: his talenta D ad belli usum attributa, Curt. – prägn., auf jmd. anweisen, quibus equos alerent, viduae attributae, quae bina milia aeris in annos singulos penderent, Liv. 1, 43, 9.

    3) jmdm. etw. zur Besorgung, Leitung, Führung zuteilen, pecus omne equitibus auxiliariis agendum attribuit, Sall.: attribuit nos trucidandos Cethego, Cic.: Amynandro Aetolos concitandos ad bellum attribuit, Liv.; vgl. ceterorum (captivorum) curam benigne tuendorum C. Flaminio quaestori attribuit, Liv.: ei (pontifici) sacra omnia exscripta exsignataque attribuit, quibus etc., übertrug ihm den ganzen Gottesdienst mit der schriftlichen Übersicht und Nachweisung usw., Liv. – bes. jmdm. ein milit. Kommando zuteilen, eine Stadt, Soldaten, Schiffe usw. unter jmds. Leitung ( Kommando) stellen, ihm unterordnen, oppidum civibus Romanis, Caes.: naves singulas equitibus Romanis, Caes.: alci IV legiones, Caes.: equites praefectis, Curt. – ebenso eine Provinz usw., video, cui Apulia sit attributa, qui habeat Etruriam etc., qui sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit, Cic.: alci Sogdianam regionem, alci satrapeam Mediae, Curt.: regnum filio eius, Curt.

    4) als publiz. t. t., eine Völkerschaft od. einen Fürsten einem andern Volke od. Fürsten als unterworfen u. zinsbar zuteilen, ihm unterwerfen, mediatisieren, einverleiben, insulae, quae erant a Sulla Rhodiis attributae, Cic.: Suessiones Remis attributi, Caes.: ipsi (Commio) Morinos attribuerat, Caes.: Ariarathen Ariobarzani attribuit, qui sub eius imperio et ditione esset, Auct. b. Alex.

    5) einer Sache die u. die Summe als Abgabe zuteilen, d.i. als Abgabe auflegen, damit belegen, his rebus omnibus terni in milia aeris attribuerentur, Liv. 39, 44, 3.

    II) übtr.: A) im allg., zuerteilen, zuteilen, verlei hen, ne aut irato facultas ad dicendum data, aut cupido auctoritas attributa esse videatur, Cic.: huc accedit summus timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit, Cic.: si legi, loco, urbi, monumento attribueretur oratio, die Rede dem Gesetz usw. gleichs. in den Mund gelegt würde, Cic. – nunc illud satis est, non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram, hinzuzufügen, hinzuzubringen, Cic. – senae horae in orbem operi attributae sunt, wurden zugewiesen bestimmt, Liv.

    B) insbes.: 1) als rhetor. u. gramm. t. t., alci (rei) attribui, einer Pers. od. Sache als Eigenschaft, nähere Bestimmung (als Prädikat od. Attribut) zuerteilt-, erteilt-, beigelegt werden, dah. attributum esse (als Prädikat od. Attribut) zukommen, zu einer Pers. od. Sache ganz eigentlich gehören, unter etw. mitbegriffen sein, omnis res [argumentando] confirmatur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum. Ac personis has res attributas putamus: nomen, naturam, victum, fortunam, habitum, adfectionem, studia, consilia, facta, casus, orationes... Ac personis quidem haec videntur esse attributa. Negotiis autem quae sunt attributa, partim sunt continentia etc., Cic. de inv. 1, 34 sqq.: etiam quod iumentorum causā apparatum esset, quibus dominus uteretur, penori attributum dicit, zum Penus gehörig, mit unter dem P. begriffen, Gell. 4, 1, 21.

    2) jmdm. etwas als Wirkung od. Schuld zuteilen = zuschreiben, beimessen, beilegen, bonos exitus attribuimus dis immortalibus, Cic.: quod mihi cum illo erat commune, sibi soli attribuit, Cic.: qui (Cato) si eruditius videbitur disputare, attribuito litteris Graecis, Cic.: hoc si cupidius factum existimas, Caesari attribues; si familiarius, utrique nostrum, Cic.: tanta fuit Verris impudentia, ut aliis causam calamitatis attribueret, quae omnis propter avaritiam ipsius accidisset, Cic.: m. folg. quod (daß usw.), quod Sicyonii te laedunt, Catoni et eius aemulatori attribues Servilio, Cic.

    lateinisch-deutsches > attribuo

  • 14 avoco

    ā-voco, āvī, ātum, āre, I) ab-, wegrufen, abberufen, A) eig.: a) übh.: populum ab armis, Liv.: milites a signis, Traian. in Plin. ep.: pubem Albanam in arcem, Liv.: partem exercitus ad bellum, Liv. – b) als publiz. t. t.: a magistratu od. magistratui (alii) comitiatum od. contionem avocare, die von einer Magistratsperson zu haltenden Komitien oder andern Volksversammlungen dadurch hindern, daß man das versammelte Volk (zu einer andern Versammlung usw.) abberuft, Messala b. Gell. 13, 16, 1 H. – B) übtr.: 1) ableiten, fossā aquam, Ulp. dig. 39, 2, 26. – u. ablenken, arma, eine Finte machen, Quint. 9, 1, 20. – 2) von etw. (d.i. der Beschäftigung, dem Sinne od. der Neigung zu etw.) abrufen = abziehen, abbringen, entfremden, a) übh. (vgl. Bünem. Lact. 2, 3, 11), Socrates videtur primus a rebus occultis avocasse philosophiam et ad vitam communem adduxisse, Cic.: ne plebs frumentationum causā frequentius ab negotiis avocaretur, Suet.: quos aetas a proeliis avocat, fern hält, Cic.: senectus avocat a rebus gerendis, Cic.: ne quo externo terrore avocarentur animi ab sanandis domesticis malis, Liv.: postquam lege hāc fabularum ab risu ac soluto ioco res avocabatur (verdrängt wurde), Liv.: avocari ab spe capiendae in dies urbis, Liv.: av. ad Antiochum multitudinis animos, hinüberziehen, Liv. – b) von der Aufmerksamkeit abziehen, zer streuen, α) störend abziehen, -abhalten, zerstreuen, stören, nulla res nos avocabit, Sen.: magis mihi vox avocare videtur quam crepitus, Sen.: quia ipse multum distringebar frigidis negotiis, quae simul et avocant animum et comminuunt, Plin. ep. – β) erheiternd abziehen = zerstreuen, erheitern, unterhalten (vgl. die Auslgg. zu Liv. epit. 69. Hildebr. Apul. met. 1, 20. p. 60), ab iis, quae avocant, abductus et liber et mihi relictus, non oculos animo, sed animum oculis sequor, Plin. ep.: alqm anilibus fabulis, alqm festivitate fabulae, Apul.: luctum lusibus, Sen.: se passerculis, Arnob.: canem cibo, beschwichtigen, Petr.: illic avocare, dort belustige dich, Vulg. Sirach 32, 15. – II) zurückfordern (= revocare), ICt.: non potest avocari ei res, ICt. – übtr., factum, widerrufen, ICt. – / Parag. Infin. Praes. Pass. avocarier, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 71.

    lateinisch-deutsches > avoco

  • 15 otium

    ōtium, iī, n., die Ruhe von Berufstätigkeit, das Nichtstun, die Geschäftslosigkeit, freie Zeit, Muße, das Stilleben, a) übh. (Ggstz. negotium [w. vgl.], labor, festmatio): otium inertissimum ac desidiosissimum, Cic.: cui non industrio otium poena est? Sen.: otium sine litteris mors est, Sen.: id velle paene dementis otii est, ist fast unsinnige Zeitverschwendung, Plin.: alere otium serendis rumoribus natum, Curt.: agere otium, Lucan.: agere vitam in otio, Ter.: amplexari otium, Cic.: sic sum otium complexus (ich habe mich so dem N. ergeben), ut ab eo divelli non queam, Cic.: se conferre de turba et a subselliis in otium soliumque, Cic.: cogitare in otio de negotiis, Cic.: otium dare corpori, Phaedr.: si quid datur oti, illudo chartis, Hor.: aliqua regio ad populi otium (Erholung) dedicata, Sen.: diffluere otio, Cic.: mollia otia peragere, in behaglichem Müßiggang leben, Ov.: haud otium est, Ter.: frui otio, Cic.: habere plus otii, Cic.: hebescere et languescere in otio, Cic.: languere otio, in Schlaffheit verfallen aus Mangel an öffentlicher Tätigkeit, Cic.: fortasse his rebus admoneris, ut te magis ac magis otio involvas (dich in ein Stilleben vergräbst), quod non abrumpi, sed intermitti volo, Plin. ep.: diuturno otio involuti, in ein dauerndes Stilleben vergraben, Amm.: marcescere otio, Liv.: marcescere otii situ et inertiā sopiri, Liv.: otium ex labore, copia ex inopia corpora varie movebat, Liv.: nancisci plus otii, Cic.: natio occupata in otio, dem geschäftigen Müßiggang ergeben, Phaedr.: ut non tam otium sibi quam negotium quaesisse videantur, Lact.: a negotiis publicis se removere ad otiumque perfugere, Cic.: persequi (suchen) otium, Cic.: non prospicere otio, Cic.: se in otium referre, sich ganz aus dem öffentlichen Leben zurückziehen, Cic.: remotum a studiis ambitionis otium ac tranquillitatem vitae sequi, Cic.: resides et otium sequentes, sich dem N. hingebend, Phaedr.: u. so hanc vitam urbanam atque otium secutus sum, Ter.: a rei publicae pulcherrimis muneribus otium sibi sumere, Cic.: tabescere otio, Cic.: venire in otium, Cic. – per otium (in aller Ruhe, mit Muße) cibum capere, Liv., spolia legere, Liv.: u. so quamlibet lambe (trinke) otio, Phaedr. – übtr., v. Lebl., quies aëris et otium et tranquillitas, Sen. nat. qu. 1, 2, 8: operis otium, das Ruhen der Arbeit, die Freizeit, Plin. 11, 25. – b) die freie Zeit, Muße für andere Arbeiten, otium rei si sit, Plaut.: cum otium est, Cic.: si modo tibi sit otium, Cic.: non hercle otium est nunc mi auscultandi, Ter. – m. ab u. Abl., tantumne ab re tua est oti tibi, aliena ut cures, Ter. heaut. 75. – bes. die freie Zeit, Muße zu wissenschaftl. Beschäftigungen, Tusculi requies atque otium, Cic.: otium litteratum, Cic.: moderatum atque honestum, Cic.: studiosum (gelehrte), Plin. ep.: abundare otio studioque, Cic.: otio nimio et ingeniis uberrimis affluere, Cic.: otium suum consumere in historia scribenda, Cic.: de his rebus in angulis consumendi otii causā disserere, Cic.: otium studio suppeditare, Cornif. rhet.: neque enim quisquam hoc Scipione elegantius intervalla negotiorum otio dispunxit, verstand es besser, die Pausen zwischen den Geschäften mit geistig belebter Muße auszufüllen, Vell. – Plur. meton., otia nostra, die Früchte meiner Muße (v. Gedichten), Ov. trist. 2, 224. – c) die politische Ruhe, Ruhe und Frieden im Staate (oft verb. pax atque otium, otium paxque), otium domesticum, Cic.: diuturnitas otii, Caes.: nihil est tam populare quam pax, tranquillitas, otium, Cic.: omnis opera atque quaestus alitur otio, Cic.: amplexari otium, die Erhaltung der Ruhe zu fördern suchen, Cic.: otii esse amantissimum, am friedliebendsten sein, Cic.: ex maximo bello tantum otium toti insulae conciliare, ut etc., Nep.: valde me ad otium pacemque converto, Cic.: deducere rem ad otium, die Sache gütlich beilegen, Caes.: impune in otio esse posse, ungestr. in R. u. Fr. leben können, Cic.: perturbare otium, Cic.: nec cernentes ex illo brevi otio (Waffenruhe) multiplex bellum rediturum, Liv. – studia recta et honesta per otium (in Friedenszeiten) concelebrata, Cornif. rhet. – m. ab u. Abl. (s. Müller Liv. 1, 31, 5), ab hoste otium fuit, Liv.: ab seditionibus urbanis otium fuit, Liv.

    lateinisch-deutsches > otium

  • 16 Allgegenwart

    Allgegenwart; z. B. an die A. Gottes glauben, [77] deum omnibus negotiis horisque interesse credere. allgegenwärtig, ubique praesens. – qui adest omnibus locis. – Gott ist a., deus omnibus negotiis horisque interest: deus ubique et omnibus praesto est.

    deutsch-lateinisches > Allgegenwart

  • 17 beschäftigen

    beschäftigen, jmd., occupare. occupatum tenere (jmd. so in Anspruch nehmen, daß er an sonstige Arbeiten gar nicht denken kann). – detinere (jmd. so fest bannen, daß er gar nicht loskommen kann). – jmd. vielfach b., alqm distinere, distringere (beide von Arbeiten. Prozessen etc.). – sich mit etwas b., occupari in alqa re od. bl. alqā re; tractare alqd (etw. handhaben = bearbeiten, physisch, z. B. lanam: u. geistig, z. B. causas amicorum); versari in alqa re (dauernd sich mit etwas abgeben); dare se alci rei od. operam dare alci rei (sich einer Sache hingeben, z. B. historiae): einzig u. allein, penitus uni rei deditum esse: ganz, ausschließlich, se totum collocare in alqa re: gern, se delectare alqā re (z. B. artificiosis rebus): sich sein ganzes Leben mit den Wissenschaften b., aetatem conterere (consumere) in litterarum studiis. – sich mit jmd. b. (in Gedanken), cogitare alqm: mit andern Dingen sich b., alias res agere: sich mit einer Kunst nicht mehr b. wollen, desinere artem. – mit etwas beschäftigt sein, occupatum esse in alqa re; intentum esse alci rei; in manibus mihi est alqd. in manibus habeo alqd (ich habe etwas, ein Werk etc. unter den Händen): mit der Führung vieler Prozesse, agendis causis distringi. – damit beschäftigt sein, zu etc., id agere od. moliri, ut etc. (es betreiben, daß etc.); parare m. Infin. (eben Anstalten treffen, zu etc.). – beschäftigt, occupatus. – vielfach, viel b., vehementer occupatus; distentus negotiis; impeditus multis oder plurimis occupationibus (negotiis); negotii plenus (voller Unmuße, der viele Geschäfte hat od. sich macht, z. B. deus). – b. sein, aliquid agendo occupatum esse: anderweitig b. sein, in alio negotio occupatum esse: ich bin eben nicht b., mihi vacat. Beschäftigung, occupatio (die Verrichtung, die uns vorzüglich in Anspruch nimmt). – negotium [427]( Geschäft). – ars (Kunst, Wissenschaft, mit der man sich beschäftigt). – opus, Plur. opera (die Arbeit, das Werk, womit man sich beschäftigt). – studium (eifrige Bemühung für etwas). – cura (Sorge für etwas). – B. mit dem Ackerbau, agrorum cultus: mit den Dichtern, pertractatio poëtarum: gelehrte Beschäftigungen, studia doctrinae. – B. suchen, opus quaerere: eine B. haben, aliquid agendo occupatum esse.

    deutsch-lateinisches > beschäftigen

  • 18 entfernen

    entfernen, I) eig.: a) tr.:amovere. removere. auferre (wegtragen, wegschaffen). – abducere. deducere (wegführen, letzteres fast immer mit folg. ab oder de mit Abl. des Orts von wo etc.). – ablegare (wegschicken, um jmd. los zu sein, unter irgend einem Vorwande, unter Beauftragung eines Geschäfts etc.). – aman dare relegare (aus seiner Nähe entfernen wegen [746] eines Vergehens, letzteres aber an einen bestimmten Ort, beide mit dem Nbbgr. der Entehrung u. Schande des Entfernten). – amoliri (jmd, od. etwas fortschaffen, so daß die Entfernung Anstrengung und Mühe kostet). – avertere (wegwenden, beiseite schaffen, was den Sinnen unangenehm ist). – submovere. subducere (allmählich, unvermerkt wegbringen oder führen). – depellere. repellere. propulsare (mit Gewa liverjagen: aus einem Orte, ex loco expellere, eicere). – aus den Augen e., ab oculis oder a conspectu removere; e conspectu od. ab oculis auferre; ab oculis amoliri. – b) refl. sich entfernen, se movere. se amovere. – abire. discedere (weggehen). – ex (od. ab) oculis od. e conspectu abire. ab oculis oder e conspectu recedere (sich aus jmds. Augen, Gesichtskreis entf.). – excedere. evadere. erumpere (aus einem Orte, u. zwar letzteres = herausbrechen, sich gewaltsam Bahn brechen zur Entfernung, s. Cic. Cat. 2, 1: abiit, excessit, evasit, erupit). – se subducere (allmählich und unvermerkt, auch mit dem Zus. clam, z.B. de circulo). – sich eilig e., celerrime abire; e conspectu fugere od. evolare; se eripere od. proripere. – sich vom Wege e., s. abgehen no. II, A: sich zu weit vom Lager e., a castris longius procedere: sich nie aus einem Orte entfernt haben, numquam ex loco (urbe) afuisse. – II) übtr.: a) tr.:removere (z.B. alqm a negotiis publicis od. a re publica: u. a se suspicionem). – submovere (unter der Hand, z.B. alqm a re publica: u. alqm administratione rei publicae). – avocare.revocare. abstrahere (von etwas abbringen, abziehen, wie von Geschäften, Plänen, z.B. av. alqm a negotiis publicis od. ab republica).alienare, von sich, a se (sich entfremden, z.B. bonos, alcis benevolentiam). – depellere. repellere. propellere. propulsare (vertreiben, verscheuchen, z.B. pericula). – declinare (abbeugen, leise entf., z.B. quae nocitura videantur). – b) refl. sich entfernen, digredi (von seinem Thema, vom Redner, s. »abschweifen«). – sich vom rechten Wege e., s. abweichen no. I.

    deutsch-lateinisches > entfernen

  • 19 geschäftlos

    geschäftlos, negotiis vacuus (übh. frei von Geschäften). – otiosus (der gehörige freie Muße hat, um seinen Lieblingsneigungen nachzuhängen; beide von Personen und Dingen). – nullis occupationibus implicatus (in keine Geschäfte verwickelt). – ein g. Leben, otium: g. sein, vacare negotiis; otiosum esse; otiari.Adv.otiose (z.B. inambulare in foro).

    deutsch-lateinisches > geschäftlos

  • 20 geschäftvoll

    geschäftvoll, negotiosus. negotiis implicatus. occupatus (vielbeschäftigt, v. Pers.). – ein g. Amt. districtum (negotiis) officium. – ein g. Tag, dies in multa negotia discurrens.

    deutsch-lateinisches > geschäftvoll

См. также в других словарях:

  • Beatus ille qui procul negotiis — Beatus ille, qui procul negotiis ist der oft zitierte erste Vers aus dem 2. Gedicht der Epoden des lateinischen Dichters Quintus Horatius Flaccus ( Horaz , 65 8 v. Chr.). Er heißt so viel wie Glücklich ist jener, der fern von den Geschäften ist;… …   Deutsch Wikipedia

  • Procul negotiis — Saltar a navegación, búsqueda Procul negotiis es una expresión latina que significa lejos de los negocios . Suelen citarse estas palabras de Horacio para expresar, como lo hizo este poeta, que el alejamiento de los negocios es condición precisa… …   Wikipedia Español

  • Procul negotĭis — (lat.), fern von den Geschäften; s. Beatus …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Beatus ille qui procul negotiis — Beātus ille qui procul negotĭis (lat.), Stelle aus Horaz: Glücklich der, der fern von Geschäften (d.h. dem geschäftigen Treiben der großen Stadt) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Procul negotiis — Procul negotĭis (lat.), fern von Geschäften (s. Beatus ille etc.) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Beatus ille, qui procul negotiis — (в переводе с лат.  «блажен тот, кто вдали от дел»)  слова Горация о душевном покое, путь к которому  быть довольным своей участью, не гоняясь за большим: не ища популярности и знатных покровителей, не пытаясь разбогатеть в военных …   Википедия

  • Beatus ille, qui procul negotiis — Beatus ịlle, qui prọcul negotiis   [lateinisch], Zitat aus Horaz »Epoden« (II, 1): »Glückselig, wer dem Staatsgetriebe fern« …   Universal-Lexikon

  • Beatus ille, qui procul negotiis… — См. Блажен, сто крат блажен, кто в тишине живет …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • In omnibus negotiis priusquam aggrediare adhibenda est praeparatio diligens. — См. Когда на охоту ехать, тогда и собак кормить …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • procul negotiis — pro|cul ne|go|ti|is [...kul ] <lat. > fern von Geschäften …   Das große Fremdwörterbuch

  • ea quae raro accidunt non temere in agendis negotiis computantur — /iya kwiy rerow aeksadant non tamiriy in ajendas nagowshiyas kompyataentar/ Those things which rarely happen are not to be taken into account in the transaction of business without sufficient reason …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»